VỀ BÀI THƠ  HOÀNG HẠC LÂU CỦA THÔI - HIỆU

* Nguyễn Minh Thanh

Nhà thơ Thôi Hiệu sanh cùng thời với Lý Bạch, quê ở Biện Châu, đổ Tiến sĩ vào năm Khai Nguyên thứ 11, đời vua Đường Huyền Tông. Thôi Hiệu (Thôi Hạo)  làm thơ rất hay; đến đổi nhà thơ Lý Bạch phải nể nang.Tương truyền, khi ông Lý Bạch lên lầu Hoàng Hạc chơi, thấy cảnh sơn thủy hữu tình muốn chấp bút đề thơ, chợt thấy trên vách đã có  bài Hoàng Hạc Lâu (HHL) của Thôi Hiệu liền đọc , rất mực khen ngợi, và than: " Nhãn tiền hữu cảnh đạo bất đắc; Thôi Hiệu đề thi tại thượng đầu", tạm dịch: "Trước mắt có cảnh đẹp mà không thể làm thơ được, vì ở trên đã có bài thơ của Thôi Hiệu rồi". Vậy bài HHL  của Thôi Hiệu hay như thế nào, xin chếp ra đây để qúi độc giả thưởng thức.

HOÀNG - HẠC LÂU

Tích nhân dĩ thừa hoàng hạc khứ

Thử địa không dư Hoàng Hạc lâu

Hoàng hạc nhất khứ bất phục phản

Bạch vân thiên tải không du du

Tình xuyên lịch lịch Hán - Dương thụ

Phương thảo thê thê Anh - Vũ châu

Nhật mộ hương quan hà xứ thị

Yên ba giang thượng sử nhân sầu!

THÔI - HIỆU

Đây là bài thơ Đường hơi đặc biệt lai cách điệu Cổ Phong, vì cách chấm câu của câu thứ nhứt là vần trắc.Tuy nhiên bài HHL rất nổi tiếng. Và thêm đặc biệt nữa là  có rất nhiều người dịch bài thơ này.Xin đơn cử một số danh sĩ đã dịch bài HHL:

LẦU HOÀNG - HẠC

Người xưa cưỡi hạc đã bay cao

Lầu hạc còn suông với chốn nầy

Một vắng hạc vàng xa lánh hẳn

Nghìn năm mây bạc vẩn vơ bay

Vàng gieo bến Hán, ngàn cây hửng

Xanh ngát châu Anh , lớp cỏ dày

Trời tối quê hương đâu tá nhỉ?

Đầy sông khói sóng gợi niềm  tây

NGÔ - TẤT - TỐ

Tiếp theo cụ Trần - Trọng - Kim có lời dịch HHL :

LẦU HOÀNG HẠC

Người đi cưỡi hạc từ xưa

Đất nầy Hoàng - Hạc còn lưa một lầu

Hạc vàng đi mất đã lâu

Ngàn năm mây trắng một màu mênh mông

Hán - Dương cây bóng lòng sông

Bãi kia Anh - Vũ cỏ trông xanh rì

Chiều hôm lai láng lòng quê

Khói bay sóng vỗ ủ ê nỗi sầu

TRẦN - TRỌNG – KIM

Kính thưa bạn đọc, còn nhiều, rất nhiều người dịch bài thơ trên, tuy nhiên gần đây người ta được biết ông Vũ - Hoàng - Chương cũng có bản dịch bài HHL như dưới đây:

LẦU HOÀNG - HẠC

Xưa hạc vàng bay vút bóng người

Đây lầu Hoàng - Hạc chút thơm rơi

Vàng tung cánh hạc đi đi mất

Trắng môt màu mây vạn vạn đời

Cây bến Hán - Dương còn nắng chiếu

Cỏ bờ Anh - Vũ chẳng ai chơi

Gần xa chiều xuống đâu quê quán?

Đừng giục cơn sầu nữa sóng ơi!

VŨ - HOÀNG – CHƯƠNG

Nhà thơ Tản - Đà Nguyễn - Khắc - Hiếu cũng đã dịch bài HHL theo thể thơ Lục Bát, đa số quí độc giả đều đã học qua, đọc qua, xin miễn chép ra nơi đây. Riêng tôi (NMT), cũng mạo muội bắt chước người đi trước, xin phỏng dịch bài HHL như sau:

LẦU HOÀNG - HẠC

Cưỡi hạc người xưa bóng mịt mờ /  mờ mịt

Để lầu Hoàng - Hạc đứng trơ vơ

Hạc vàng một thoáng mù tăm tích

Mây trắng ngàn năm mãi lửng lơ

Sông biếc Hán - Dương cây diễm ảnh

Bãi xanh Anh - Vũ cỏ sầu mơ

Chiều rồi quê cũ phương nào nhỉ?

Khói sóng ơ hờ... ai ngẩn ngơ!!

NGUYỄN MINH THANH

LẦU HOÀNG - HẠC

Người xưa cưỡi hạc vàng đi

Ngậm ngùi Hoàng - Hạc  lầu ghi chốn này

Hạc vàng một thoáng mù bay

Lửng lơ mây trắng thương hoài ngàn năm

Hán - Dương sông biếc cây nằm

Bãi xanh Anh - Vũ cỏ sâm sẩm màu

Chiều rồi quê cũ nơi đâu?

Bâng khuâng khói sóng đọng sầu... ngẩn ngơ...!!